Mustafa'nın Askerlik Hayatı
MUSTAFA KEMAL'İ ETKİLEYEN ŞEHİRLERSELANİK
Mustafa Kemal'in doğduğu ve öğrenim hayatına başladığı bu kentin ayrı bir yeri vardır. Ayrıca ticaret ve kültür merkezi olan Selanik, batıdan gelen gazete, dergi ve edebi eserler kültürel dokunun gelişmesine katkı sunmuştur.
MANASTIR
Yabancı konsoloslukların çok olduğu Manastırda, Mustafa Kemal Osmanlı ve yabancı aydınların eserlerini inceleyerek milliyetçilik, vatan, özgürlük, bağımsızlık gibi akımların etkisinde kalmış ve fikri dünyasını zenginleştirmiştir.
İSTANBUL
Harp Akademisii okumak üzere gittiği İstanbul'da Mustafa Keamal, Batı kültürünün en çok yaşatıldığı bu şehri tanıma fırsatı bulmuştur. Okulda arkadaşları ile yaptığı tartışmalar içinde bulunduğu durum ile ilgili fikir üretmesine ortam hazırlamıştır.
ŞAM
Mustafa Kemal, Şam da Osmanlı devletinin aksaklıklarını, eksikliklerini, halkın çektiği zorlukları yakından gördü. 1906 da Vatan ve Hürriyet CEmiyetini kurdu.
SOFYA
1913 de ateşemiliter olarak görev yaptığı Sofya da, Mustafa Kemal yabancı devletlerin Osmanlı Devleti hakkındaki görüşlerini öğrendi. Bulgar meclisine katılarak meclis çalışmaları hakkında gözlemlerde bulundu. Bulgaristan'da ilk kez opera ile karşılaştı. Mustafa Kemal, Bulgaristan'da görevdeyken I.Dünya savaşı başlamıştır.
- Mustafa Kemal, Harp Akademsini 1905'te Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mezun olduğunda ilk görev yeri Şam'daki 5. Ordu oldu. 1907 de Selanik'teki 3.Ordunun Kurmay şubesinde görevlendirildi.1910 yılında Fransa'da yapılan Picardie manevralarına katıldı. Fransa'nın askeri Vaksını bastırmak için Selanik'ten hareket eden 'Hareket Ordusu'nun içinde Kolağası rütbesi ile yer aldı. Hareket Ordusunun ismini ilk kez Mustafa Kemal telaffuz etti.31 Mart Vakası sonrasında, ordunun siyasetten ayrılması gerektiğini düşünen Mustafa Kemal fikir ayrılığı aşadığı İttihat ve Terakki Cemiyeti'nden ayrıldı.
BALKAN SAVAŞLARI
- TRABLUSGARP SAVAŞI
1912 ve 1913 yıllarıdan Balkan Savaşları adı verilen Birinci ve İkinci Balkan savaşları meydana gelir. Birinci Balkan Savaşları'na katılamayan Mustafa Kemal İkinci Balkan Savaşlarına Bolayır Kolordusu Kurmay Başkanlığı görevine getirilerek katılmış ve Birinci Balkan Savaşında kaybedilen bir kısım toprakların alınmasını sağlayan kuvvetlerden birisi olmuştur.
ÇANAKKALE SAVAŞLARI
- Conkbayırı Taaruzu :Liman von Sanders komutasında altındaki 19. Tümen'in başında olan Mustafa Kemal, İngiliz kuvvetlerini Conkbayırı'nda sıkıştırarak Taaruz başlatmış ve İngiliz kuvvetlerini başarılı birşekilde püskürtmüştür. Ancak boş durmayan düşman kuvvetleri bölgeye çıkarma yapmaya devam etmiş ancak Mustafa Kemal komutasındaki kuvvetler düşmana ağır zahiyatlar vererek başarılı bir şekilde görevlerini yerine getirmişlerdir. Elde edilen bu başarı üzerine Mustafa Kemal 1 Haziran 1915 tarihinde Miralaylığa yani Albay rütbesine yükseltilir.
- Arıburnu ve Seddülbahir Savunması :Düşman kuvvetleri asla vaz geçmeyecektir. Emellerine ulaşmak için bu seferde 6 ve 7 Ağustos l915 günlerinde tekrar çıkarma yaptılar fakat Mustafa Kemal'in aldığı önlemler neticesinde bu çıkarmalarda kısa sürede püskürtüldü.
- Birinci Anafartalar Zaferi :8 Ağustos 1915 tarihinde Anafartalar Grup Komutanlığı görevine getirilen Albay Mustafa Kemal ertesi gün iş başına koyulur ve çıkarma yapan düşman kuvvetlerinin ilerlemesini önleyerek geldikleri yere geri göndermiş fakat durmayarak Conkbayırı bölgesine komutasındaki askerler ile tekrar giderek 10 Ağustos 1915 sabahı kıyıdaki kuvvetlere taaruz başlatılmış ve Anafartalar bölgesi kati süretle kontrol altına alınmıştır.
- Birinci Anafartalar Zaferi :İngiltere komutasındaki düşman askerleri son bir umutla tekrar çıkarma yapmayı deneyecekler ve ilerlemeye çalışacaklardır. Bölgede üç komutan ve bu üç komutanın emri altında bulunan askerlerin verdikleri mücadele ve azmin neticesinde düşman kuvvetleri ülke bölge topraklarında bir daha gelmemek üzere kovulmuştur. Bu üç komutan, Esat Paşa, Vehip Paşa ve Mustafa Kemal Paşa'dır.
- Kafkasya Cephesi (Doğu Cephesi)
- Bitlis ve Muş Topraklarının Kurtarılması :11 Mart 1916 tarihinde Kolordu Komutanı olarak Diyarbakır-Muş-Bitlis cephelerinin komutanı olarak tayin edildi. 1 Nisan 1916'da Tuğgeneralliğe yükseltildi ve hemen ardından işgal altındaki Bitlis ve Muş topraklarına taaruz başlattı şiddetli çatışmaların ardından 8 Ağustos 1916 akşamı Bitlis, 14 Mayıs 1917 tarihinde de Muş düşman işgalinden kurtulmuştur.
- Sina ve Filistin Cepheleri
KURTULUŞ SAVAŞI
Sakarya Meydan Muharebesi :
1921 4 Ağustos günü Millet Meclisi'nin kararıyla Başkomutanlığa getirilen Mustafa Kemal, kısa sürede orduyu toparlamış ve ihtiyaçlarının karşılanması için gereken tüm emirleri ülke geneline iletmiştir. Tüm bunlar yaşanırken düşman Yunan ordusu ilerlemeye devam ediyordu, Sakarya Nehri kıyılarına kadar gelmişti. Artık düşmana dur demenin vakti gelmişti. Başkomutan Mustafa Kemal komutasındaki ordu önce savunmaya sonrada karşı taaruza geçmiş ve düşman sakaryadan kovulmuştur. Mustafa Kemal bizzat cephede, ateş hattında yer almış ve emirleri buralardan vermiştir.
- Büyük Taaruz (Başkomutanlık Meydan Muharebesi) : Düşman Yunan ordusu tüm planlardan habersiz Türk ordusunun artık daha fazla gücü kalmadığı düşüncesinde idi. Ancak durum böyle değildi. Yunan ordusu yeni bir taaruz hazırlığı içine girmiş, ancak Türk tarafında herşey uygulamaya kalmıştı. Ve Mustafa Kemal'in başkomutanlığındaki Fevzi Paşa ve İnönü Paşa emrindeki ordular karşı taaruza geçtiler. Sık ve çetin çatışmaların ardından düşman artık kıyı şeridinde evlerine dönmeyi bekleyen yolcular misali bekliyorlardı. Büyük destanların ardı ardına yazılığı bu çatışmalarda Sakarya Meydan Savaşı'nda olduğu gibi Mustafa Kemal emirlerini bizzat cepheden vermiştir.
- Düşman kuvvetlerinin yurt topraklarından temizlenmesiyle savaş dönemide bitti. Artık iç sorunlara çare üretme ve artık büyüme zaman idi.